Araç muayenesi, trafikte güvenliği sağlamak ve araçların teknik yeterliliğini kontrol etmek için yasal olarak zorunludur. Düzenli muayeneler sayesinde araçlardaki olası arızalar erken fark edilerek kazaların önüne geçilir. Muayene yaptırmayan araç sahipleri ise hem cezai yaptırımlarla karşılaşır hem de trafikte risk oluşturur. Bu nedenle araç muayenesini zamanında yaptırmak hem sürücüler hem de diğer araç kullanıcıları için hayati önem taşır. Araç muayenesinde ağır kusurlar bilinirse buna göre önceden bakımların yapılması da sağlanabilir.
Araç muayenesinde temel olarak aracın güvenlik ve çevre standartlarına uygunluğu denetlenir. Bu kapsamda fren sistemi, direksiyon ve süspansiyon, lastik durumu, aydınlatma ve elektrik sistemleri incelenir. Ayrıca emniyet kemerleri, camlar, aynalar, egzoz emisyonu ve araç şasi numarası gibi unsurlar da kontrol edilir. Bu genel kontroller, aracın trafiğe güvenle çıkıp çıkamayacağını belirlemek için yapılır.
Şimdi madde madde araç muayenesinde nelere bakılır değerlendirelim.
Araç muayenesinde ağır kusurlar, aracın trafiğe çıkmasını doğrudan engelleyen ciddi güvenlik ve çevre sorunlarını ifade eder. Frenlerin görevini yerine getirmemesi, direksiyon sisteminde kontrol kaybına yol açacak arızalar, lastiklerin diş derinliğinin yasal sınırın altında olması, emniyet kemerlerinin çalışmaması, farların işlevsiz olması ya da egzoz emisyonunun standartları aşması gibi durumlar ağır kusur kapsamına girer. Bu tür arızalar tespit edildiğinde araç “ağır kusurlu” olarak değerlendirilir ve trafiğe çıkması yasaklanır. Araç sahibi, gerekli oto check-up ve arıza tespiti işlemini yaptırıp, belirlenen eksikleri gidererek yeniden muayeneye girmek zorundadır.
Aşağıdaki tabloda araç muayenesi ağır kusurlar listesi kategorize edilerek verilmiştir.
|
Kontrol Alanı |
Ağır Kusur Örnekleri |
|
Fren Sistemi |
Frenlerin hiç çalışmaması, fren hidrolik kaçağı, el freninin görev yapmaması, fren balatası değişimi gerektiren aşınmalar |
|
Direksiyon & Ön Düzen |
Direksiyon boşluğu, direksiyon kutusunun gevşek olması ( direksiyon kutusu değişimi ihtiyacı), rot başı hasarı, rot ayarı veya balans ayarı bozukluğu |
|
Aydınlatma & Elektrik Sistemi |
Farların yanmaması, kısa/uzun far ayarsızlığı, stop ve sinyal lambası arızaları, gösterge lambası kontrolü eksikliği, oto elektrik sistem arızaları |
|
Süspansiyon & Lastikler |
Lastiklerin diş derinliğinin yasal sınırın (1,6 mm) altında olması, lastik yanaklarında ciddi çatlak, kesik veya balon oluşumu bulunması, farklı ebat ya da desenlerde lastiklerin aynı aks üzerinde kullanılması. |
|
Şasi & Gövde Yapısı |
Şaside çatlak veya kaynak yapılmış kritik bölgeler, gövdeyi taşıyan elemanlarda çürük/kırık, aracın taşıyıcı aksamının zayıflamış olması |
|
Görüş Özellikleri |
Ön camda sürücünün görüşünü engelleyecek çatlak, sileceklerin hiç çalışmaması, dikiz aynalarının olmaması veya kırık olması |
|
Egzoz & Çevresel Kontroller |
Egzoz emisyon değerlerinin yasal sınırları aşması, egzoz sisteminde delik veya susturucunun olmaması, aşırı gürültü çıkarma |
|
Zorunlu Güvenlik Ekipmanları |
Emniyet kemerlerinin çalışmaması, korna olmaması, yangın tüpü/ilk yardım çantası bulunmaması (ticari araçlarda zorunlu) |
|
Taşıt Tanıtım |
Plaka olmaması, okunamaz durumda olması veya sahte plaka kullanılması, ruhsat ve araç bilgileri arasında uyuşmazlık |
|
Yakıt Sistemi |
Yakıt deposunda veya hortumlarda sızıntı, LPG/CNG dönüşüm sisteminin standartlara uygun olmaması |
|
Diğer Güvenlik Unsurları |
Kapıların açılıp kapanmaması, koltuk bağlantılarının sağlam olmaması, hava yastığı sistemi arızası (airbag uyarı ışığı yanık olması) |
Araç muayenesi, temel olarak araçların trafikte güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için yapılır. Türkiye’de araç muayenesi aralıkları araç türüne ve yaşına göre değişir. Binek otomobiller için ilk muayene aracın trafiğe çıkış tarihinden 3 yıl sonra, ikinci muayene 2 yıl sonra, sonraki muayeneler ise her yıl yapılır. Ticari araçlar için ilk muayene 2 yıl sonra, sonrasında her yıl gerçekleşir. Ağır ticari araçlarda ilk muayene 1,5 yıl sonra, sonrasında her yıl yapılır. Motosikletlerde ise ilk muayene 3 yıl sonra, sonrasında her 2 yılda bir yapılmak zorundadır.
Araç muayenesinde ağır kusurlar ise aracın trafiğe çıkmasını doğrudan tehlikeye atan ve muayeneden geçmesini engelleyen kritik arızaları ifade eder. Fren, direksiyon, şasi, aydınlatma, lastik ve egzoz emisyonu gibi hayati sistemlerdeki ciddi problemler bu kapsama girer ve tespit edildiğinde araç trafikten menedilerek derhal yetkili servise sevk edilmelidir. Bu kusurların erken ve doğru şekilde incelenip onarılması hem can güvenliğini sağlar hem de ileride oluşabilecek daha yüksek maliyetli hasarları önler.
Fren sistemi, aracın güvenliği açısından en kritik unsurlardan biridir ve herhangi bir arıza ağır kusur olarak değerlendirilir. Yağ kaçağı veya aşınmış fren balatası ve diskler, fren performansını ciddi şekilde düşürerek kazalara davetiye çıkarır. El freninin düzgün çalışmaması, özellikle eğimli yollarda aracın sabit kalmasını engeller. ABS sisteminin devre dışı kalması, ani frenlemelerde tekerlek kilitlenmesini önleyemediği için sürüş kontrolünü zorlaştırır. Ayrıca frenler arasındaki farkın %30’un üzerinde olması, aracın dengesiz fren yapmasına neden olur ve acil müdahale gerektirir. Tüm bu durumlar, aracın muayeneden geçememesine yol açan kritik kusurlar arasında yer alır.
Direksiyon sistemi, aracın yol üzerindeki kontrolünü doğrudan etkileyen hayati bir parçadır. Direksiyonda boşluk veya sabitlenme sorunları, sürücünün aracın yönünü doğru şekilde kontrol etmesini engeller ve kaza riskini artırır. Rot başı ve bağlantı noktalarındaki arızalar, ön düzenin stabilitesini bozarak virajlarda veya ani manevralarda tehlike oluşturur. Ayrıca direksiyonun son dayama noktasının olmaması, aşırı dönüşlerde sistemin zarar görmesine ve sürüş güvenliğinin düşmesine neden olur. Tüm bu kusurlar, araç muayenesinde ağır kusur olarak değerlendirilir.
Araç aydınlatma ve elektrik sistemi, gece ve kötü hava koşullarında güvenli sürüş için kritik öneme sahiptir. Kısa veya uzun farların çalışmaması, sürücünün görüş mesafesini azaltır ve kazalara yol açabilir. Fren lambası ve sinyal arızaları, diğer sürücülere doğru uyarı verilmesini engelleyerek trafik güvenliğini tehlikeye atar. Far camlarının matlaşması, ışık dağılımını bozarak yeterli aydınlatmayı engeller. Ayrıca reflektörlerin standart dışı olması, aracın görünürlüğünü düşürür ve muayenede ağır kusur olarak değerlendirilir.
Araçta görüş alanını sağlayan ayna ve cam sistemleri, sürüş güvenliği için hayati öneme sahiptir. Dikiz aynalarının olmaması veya eksik olması, çevresel farkındalığı azaltır ve kazalara sebep olabilir. Ön camın uygun olmaması, çatlaklar veya deformasyonlar nedeniyle görüşü engeller. Sileceklerin veya cam yıkama sisteminin çalışmaması ise yağmur, kar veya kirli hava koşullarında görüşün ciddi şekilde düşmesine yol açar. Tüm bu kusurlar, araç muayenesinde ağır kusur olarak değerlendirilir.
Araç güvenliği açısından lastikler ve alt takım bileşenleri kritik öneme sahiptir. Hasarlı veya iskeleti görünen, aşırı aşınmış lastikler ciddi kaza riskleri oluşturur. Yanlış ebatta lastik kullanımı, aracın yol tutuşunu ve fren mesafesini olumsuz etkiler. Süspansiyon ve aks bağlantılarında boşluk veya hasar bulunması ise aracın dengesi ve sürüş konforunu bozarak güvenliği tehlikeye atar. Tüm bu durumlar, araç muayenesinde ağır kusur kapsamına girer.
Araç şasi ve gövde yapısı, sürüş güvenliği ve dayanıklılık açısından hayati öneme sahiptir. Çeki demirinin yanlış montajı, çarpışma anında ciddi riskler yaratabilir. Şasi çatlağı veya gövdede yapısal hasar, aracın bütünlüğünü bozarak güvenliği tehlikeye atar. Tampon demirinde uygunsuz onarım ise çarpışma enerjisinin doğru şekilde absorbe edilmesini engeller. Bu tür kusurlar, araç muayenesinde ağır kusur olarak değerlendirilir.
Araçta güvenliği ve yasal uyumu sağlayan diğer aksamların eksik veya arızalı olması ciddi riskler oluşturur. Emniyet kemerinin çalışmaması, kaza anında sürücü ve yolcuların güvenliğini doğrudan tehdit eder. Kornanın devre dışı olması, trafik uyarı mekanizmasını etkileyerek kazalara davetiye çıkarır. Yakıt tankında kaçak veya egzoz emisyon testinin yapılmaması çevresel ve güvenlik risklerini artırır. Ayrıca aracın renginin ruhsata uymaması, muayene sırasında yasal sorunlar yaratır ve aracın trafiğe uygunluğunu olumsuz etkiler.
Araç muayenesi sırasında ağır kusur tespit edilirse, araç muayeneden geçemez ve trafikte kullanılması yasaklanır. Sürücüye eksik veya arızalı parçalar hakkında kusur raporu verilir ve bu kusurların giderilmesi için 1 aylık süre tanınır. Belirtilen süre içinde gerekli onarımlar yapılmazsa araç yeniden muayneye alınamaz. Tüm kusurlar giderildikten sonra araç tekrar muayeneye alınır; yalnızca tüm ağır kusurlar düzeltilirse araç muayeneden geçer ve trafiğe çıkabilir. Bu süreç hem sürücünün hem de diğer yol kullanıcılarının güvenliğini korumayı amaçlar.
Ağır Kusur Ne Anlama Gelir?
Ağır kusur, araç muayenesinde aracın trafiğe çıkmasını tehlikeye atan, güvenlik açısından kritik bir eksiklik veya arızayı ifade eder. Bu tür kusurlar; fren sistemindeki ciddi arızalar, direksiyon ve süspansiyon sorunları, şasi veya gövde çatlakları gibi aracın kontrolünü ve dayanıklılığını doğrudan etkileyen problemlerdir.
Ağır kusur tespit edilen bir araç, muayeneden kalır ve “trafikte kullanılamaz” statüsüne geçer. Sürücüye eksiklikler yazılı olarak bildirilir ve bu kusurlar giderilmeden araç trafiğe çıkamaz. Ağır kusurların onarımı yapılmadığı sürece araç “geçer not” alamaz ve yeniden muayeneye zorunludur.
Tekrar Muayene Süreci
Ağır kusur nedeniyle muayeneden kalan araç sahipleri, tespit edilen eksiklikleri giderdikten sonra 1 ay içinde ücretsiz tekrar muayene hakkına sahiptir. Bu süre zarfında araç, gerekli onarımlar yapıldıktan sonra tekrar muayene istasyonuna götürülebilir ve ekstra ücret ödemeden muayene tekrarlanabilir. Böylece sürücüler, kısa sürede eksiklikleri giderip aracını yasal olarak trafiğe çıkarma imkânı bulur. Bu uygulama, araç sahiplerinin güvenliği sağlamaları için hem zaman hem de maliyet avantajı sunar.
Ağır kusurlar giderilmeden araç trafiğe çıkarılamaz. Çünkü bu durum hem sürücü hem de diğer yol kullanıcıları için ciddi güvenlik riski oluşturur. Araçtaki eksiklikler, fren, direksiyon veya aydınlatma gibi hayati sistemleri etkileyebilir. Bu nedenle tespit edilen kusurlar mutlaka onarılmalı ve muayeneden geçmeden araç yola çıkmamalıdır.
Ağır Kusurları Önlemenin Yolu: Düzenli Bakım
Ağır kusurların çoğu, düzenli bakım yapılmadığında ortaya çıkar. Bu nedenle aracın periyodik bakımlarını aksatmamak büyük önem taşır. Fren, direksiyon, lastik, aydınlatma, egzoz ve süspansiyon kontrolleri özellikle muayene öncesi kritik öneme sahiptir.
Ağır kusur riskini en aza indirmek için periyodik bakım ve kontrolleri aksatmamak ve onarımları Brisa güvencesiyle hizmet veren Otopratik araç bakım noktalarında yaptırmak şart. Muayene öncesi fren, direksiyon, aydınlatma ve lastik kontrolleri için güncel oto servis fiyatlarını inceleyip hızlıca araç bakım randevusu oluşturabilir, eksikleri tek seferde gidererek ikinci muayenede zaman ve maliyet kaybını önleyebilirsiniz. Doğru bakım planıyla aracınız hem güvenli hem de yasalara tam uyumlu şekilde trafiğe çıkar.
Bakım
Randevu Al
